توموگرافی سه بعدی الکتریکی به منظور مطالعه گسترش آلودگی آبهای زیرزمینی در شمال شرق تهران

امروزه بکارگیری روش های ژئوفیزیکی در شناسایی آلودگی های زیست محیطی و به ویژه شناسایی و بررسی آلودگی آب های زیرزمینی ازاهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جمله مهمترین و دقیقترین روش های قابل استفاده در ردیابی آلودگی آبهای زیرزمینی، استفاده از روش ژئوالکتریک است که به لحاظ هزینه نیز بسیار مقرون به صرفه است. در این پایان نامه به منظور ردیابی آلودگی حاصل از تزریق محلول نمک طعام در زون اشباع منطقه پایین دست سد لتیان، برداشت ژئوالکتریکی به صورت شبکه ای از پروفیل های طولی و عرضی با آرایه دوقطبی – دوقطبی انجام شده است. به منظور شناسایی و تفکیک عمقی لایه ها در ابتدا برداشت سونداژ الکتریکی با آرایه شلومبرژره در منطقه انجام شد. پس از تعیین تفکیک عمقی زمین، ابتدا برداشت زمان صفر که به عنوان برداشت زمینه در نظر گرفته شد، صورت گرفت و در مرحله بعد، محلول آب نمک به عنوان ابر آلودگی در چاه شماره یک در بالادست شبکه تزریق شد و ردیابی آن با 5 برداشت دیگر طی روزهای متوالی دنبال شد. مدل ساز ی و تفسیر داده های حاصل از برداشت سونداژ الکتریکی، که با استفاده از نرم افزار ipi2win انجام شده، حاکی از وجود چند لایه ژئوالکتریکی در زیر سطح زمین است. این لایه های ژئوالکتریکی را می توان از نظر زمین شناسی به چند بخش شامل روباره سطحی از نوع آبرفت (زون اشباع نشده) و لایه آبدار (زون اشباع) که در زیر آن سنگ کف قرار دارد، تفکیک کرد. پروفیل های برداشت شده با استفاده ازنرم افزارهای res2dinv، surfer و voxler مدل سازی، تفسیر و به نمایش درآمده اند.نتایج حاصل از مدل سازی این پروفیل ها توانسته است تأثیر نفوذ آلودگی حاصل از تزریق محلول آب نمک، از طریق چاه موجود در منطقه، به داخل آب زیر زمینی را نشان دهد؛ که این آلودگی باعث کاهش مقاومت ویژه در سطح گسترده ای شده است. از طرفی این آلودگی به مرور زمان به سمت جنوب شرقی گسترش پیدا کرده است که ارتباط مستقیمی با جهت حرکت آب زیرزمینی دارد. به دلیل ناهمسانگردی و ناهمگن بودن لایه ها و برخی موانع برداشت داده، نتایج حاصل آنچنان که انتظار می رفت نتوانسته وضعیت آلودگی را در برخی پروفیل ها نشان دهد. در میان پروفیل های برداشت شده، پروفیل های x5 و x9 نتایج بهتری را در بر داشته است.